Қазақстан Республикасының «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» заңы-бұл Қазақстан аумағындағы тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді тұтынушылар мен сатушылар (өндірушілер, орындаушылар) арасындағы қатынастарды реттейтін нормативтік-құқықтық акт. Бұл заң тұтынушылардың құқықтарын қорғауды қамтамасыз ету және тауарлар мен қызметтерді сатып алу процесінде олардың мүдделеріне кепілдік беру мақсатында қабылданды.

Қазақстан Республикасының «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» Заңының негізгі ережелері:

  1. Тауарлардың, жұмыстар мен қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
  2. Тұтынушыларды жосықсыз сатушылар мен өндірушілерден қорғау.
  3. Тауарлар мен қызметтер туралы Жарнама мен ақпаратты реттеу.
  4. Тұтынушылар мен сатушылардың (өндірушілердің, орындаушылардың) құқықтары мен міндеттерін белгілеу.
  5. Дауларды шешу тәсілдерін реттеу және тұтынушыларға құқықтық көмек көрсету.
  6. Бұл заңды білу барлық тұтынушылар үшін пайдалы, өйткені бұл тауарлар мен қызметтерді сатып алу кезінде олардың мүдделерін жақсырақ қорғауға көмектеседі. Сонымен қатар, сатушылар, өндірушілер мен орындаушылар мемлекеттік органдардың бұзушылықтары мен ықтимал айыппұлдары мен санкцияларының алдын алу үшін тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы заңнаманы білуі және сақтауы қажет.

Танымал мақалалары

«Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жиі қолданылатын баптары тұтынушылардың негізгі құқықтары мен сатушылардың міндеттеріне қатысты. Міне, олардың кейбіреулері:

  • 5-бап. Тұтынушының құқықтары мен міндеттері: тауарлар мен қызметтердің қауіпсіздігі, тауар немесе қызмет туралы ақпарат алу құқығы, тауарлар мен қызметтерді еркін таңдау құқығы және басқалары сияқты тұтынушылардың негізгі құқықтарын сипаттайды.
  • 6-бап. Сатушының (Орындаушының) құқықтары мен міндеттері: тауарлар мен қызметтер туралы сенімді ақпарат беру, кепілдік мерзімдері мен қызмет көрсету міндеттемелері, тауарлар мен қызметтердің сапасын қамтамасыз ету сияқты сатушылардың міндеттерін сипаттайды.
  • 7-бап. Тауарларды сату және қызмет көрсету ережелері: тауарлар мен қызметтер, олардың сапасы мен кепілдік мерзімі туралы ақпаратты міндетті түрде беруді қоса алғанда, тауарларды сату және қызмет көрсету ережелерін белгілейді.
  • 12-бап. Тауарларға кепілдік мерзімдері: тауарлардың әртүрлі санаттары үшін кепілдік мерзімдерін және оларды беру шарттарын белгілейді.
  • 13-бап. Тауарларды сату және қызмет көрсету ережелерін бұзғаны үшін жауапкершілік: тауарлар мен қызметтердің сапасына қойылатын талаптарды бұзғаны үшін сатушылардың жауапкершілік ережелерін белгілейді, сондай-ақ тұтынушыларға залалды өтеуді көздейді.
  • 30-бап. Тауарды сату кезінде сатушының (немесе дайындаушының) тиісті және тиісті емес сападағы міндеттерін белгілейді. ҚР ЗоЗПП 14-бабына сәйкес тауарды айырбастау немесе қайтару мүмкіндігін қамтамасыз ету.

Қазақстанның «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» Заңының бұл баптары күнделікті өмірде жиі пайдаланылады, өйткені олар тұтынушылар мен тауарлар мен қызметтерді сатушылар арасындағы қарым-қатынастың негізгі аспектілерін реттейді.

Заңның негізгі міндеттері

  1. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау: Заң тұтынушылардың тауарлар мен қызметтер туралы ақпарат алу құқықтарын, оның ішінде олардың қауіпсіздігін, сапасы мен құнын, сондай-ақ олардың мүдделерін қорғауды қамтамасыз етеді.
  2. Ақпаратқа қолжетімділікті қамтамасыз ету: Заң тұтынушылардың тауарлар мен қызметтер туралы ақпаратқа еркін қол жеткізуін қамтамасыз ету, сондай-ақ тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігіне сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу міндетін қояды.
  3. Нарықтағы қатынастарды реттеу: Заң өндірушілер, сатушылар және тұтынушылар арасындағы қатынастарды реттейді, тауарлар мен қызметтердің сапасы мен қауіпсіздігіне қойылатын міндетті талаптарды белгілейді.
  4. Жосықсыз бәсекеден қорғау: Заң жосықсыз коммерциялық тәжірибенің мүмкіндігін шектейді және тұтынушыларды алдау мен теріс пайдаланудан қорғайды.
  5. Дауларды шешу: Заң тұтынушылар мен өндірушілер немесе сатушылар арасындағы дауларды шешу тетіктерін, соның ішінде сотқа жүгіну мүмкіндігін қарастырады.
  6. Тұтынушылардың құқықтарының сақталуына тиімді бақылауды қамтамасыз ету: Заң тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнаманың сақталуын мемлекеттік бақылау мен қадағалау жүйесін белгілейді.

Жоғарыда аталған міндеттерден басқа, Заң Қазақстан Республикасында тұтынушылардың мүдделерін құрметтеу мен қорғауды қамтамасыз ету мақсатын да белгілейді.

Мазмұны