Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңның 28-бабының қолданыстағы редакциясы түсініктемелермен.
1. Сатушы (дайындаушы, орындаушы) тиісті сападағы тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) сатушының (дайындаушының, орындаушының) жұмыс режимін ескере отырып, тұтынушыға ыңғайлы уақытта еркін таңдауын қамтамасыз етуге міндетті. Тұтынушыны тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) өзіне қажетсіз мөлшерде және (немесе) ассортиментте сатып алуға мәжбүрлеуге тыйым салынады.
1-1. Бір тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) сатып алуды өзге де тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) міндетті түрде сатып алумен байланыстыруға тыйым салынады.
Тұтынушының тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) еркін таңдау құқығының бұзылу салдарынан оған келтірілген залалдарды (нұқсанды) сатушы (дайындаушы, орындаушы) толық көлемде өтейді.
Тұтынушылардың кепілдік мерзімі ішінде қойылатын талаптарын қанағаттандыруды тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) кемшіліктерімен байланысты емес шарттармен байланыстыруға және дайындаушының (орындаушының) талаптарында көзделген тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) қоспағанда, тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) сатып алуды кепілдік міндеттемені орындау шарты ретінде таңуға тыйым салынады.
2. Сатушы тауарды сату кезінде Қазақстан Республикасының өлшем бірліктерін қамтамасыз ету туралы заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында қолдануға рұқсат етілген өлшем құралдарын пайдалануға тиіс.
3. Тауардың (жұмыстың) салмағы, саны, ұзындығы және өзге де өлшемдері тұтынушының күмәнін туғызған жағдайларда сатушы (дайындаушы) аталған сипаттамаларды Қазақстан Республикасының өлшем бірліктерін қамтамасыз ету туралы заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында қолдануға рұқсат етілген өлшем құралдарының көмегімен дербес тексеруге мүмкіндік беруге міндетті.
4. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) таңдау кезінде қандай да бір артықшылықтарды, тікелей немесе жанама шектеулерді белгілеуге жол берілмейді.
5. Сатушы тауарды электрондық саудада өткізген кезде, техникалық өткізу жағдайында тұтынушыға тауарды және сатушыны бағалау немесе түсіндіру (тауар және сатушы туралы пікір қалдыру) мүмкіндігі берілуге тиіс.
Қазақстан Республикасының Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңының 28-бабына түсініктеме
Қазақстан Республикасының Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңының 28-бабы тұтынушыларға тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) еркін таңдауды қамтамасыз етуге қатысты сатушының, дайындаушының және Орындаушының міндеттерін айқындайды. Атап айтқанда, сатушы тұтынушыға ыңғайлы уақытта сапалы тауарларды еркін таңдау мүмкіндігін қамтамасыз етуі керек. Тұтынушыны өзіне қажет емес мөлшерде немесе ассортиментте тауарларды сатып алуға мәжбүрлеуге жол берілмейді. Сондай-ақ, кейбір тауарларды сатып алуды басқа тауарларды міндетті түрде сатып алуға негіздеуге тыйым салынады.
Тұтынушының тауарларды еркін таңдау құқығы бұзылған жағдайда, сатушы тұтынушыға келтірген барлық шығындарын өтеуге тиіс. Сондай-ақ, өндірушінің (Орындаушының) талаптарында көзделген тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) қоспағанда, тұтынушылардың кепілдік мерзімі ішінде қойылатын талаптарын тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) кемшіліктеріне байланысты емес шарттармен қанағаттандыруға және тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) сатып алуды кепілдік міндеттемені орындау шарты ретінде таңуға тыйым салынады.»
Қазақстан Республикасының Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңының бұл бабы тұтынушылардың құқықтарын қорғайды және сатушының (дайындаушының, Орындаушының) тұтынушылар үшін тауарды (жұмысты, қызметті) еркін таңдауды қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерін айқындайды. Ол тұтынушылардың еркін таңдауына әсер етуі мүмкін кез-келген әрекетке тыйым салады, мысалы, қажетсіз тауарларды немесе қызметтерді басқаларын сатып алуға мәжбүрлеу.
Қазақстан Республикасының Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңының 28-бабы сонымен қатар тұтынушылардың еркін таңдауын шектейтін кез келген шарттарды пайдалануға тыйым салады, мысалы, тауарларды немесе қызметтерді таңдауда қандай да бір артықшылықтар мен шектеулер белгілеу. Егер сатушы осы ережелерді бұзса, тұтынушы осындай бұзушылық салдарынан келтірілген залалды өтеуге құқылы.