Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңның 36-бабының қолданыстағы редакциясы түсініктемелермен.
1. Шартта көзделген жұмыстарды орындауға (қызметтерді көрсетуге) смета жасалуы мүмкін.
Егер тұтынушы немесе орындаушы талап етсе, сметаны жасау міндетті болып табылады.
2. Егер тұтынушы жұмысты орындауға (қызмет көрсетуге) келісім бермесе немесе орындаушыға осындай жұмыстарды орындауды (осындай қызметтер көрсетуді) тапсырмаса, орындаушының олар үшін және сметаға енгізілмеген қосымша шығыстар үшін ақы төлеуді талап етуге құқығы жоқ.
Егер сметаны арттыру қажеттігі туындаса, орындаушы ол жөнінде тұтынушыны дереу ескертуге тиіс. Бұл жағдайда тұтынушы сметаға сәйкес орындалған жұмысқа (көрсетілген қызметке) қатысты өзі жұмсаған шығыстарды орындаушыға өтей отырып, шарттан бас тартуға құқылы.
Егер орындаушы сметаны арттыру туралы тұтынушыға ескертпесе, ол сметадан тыс шығыстарды өтеуді талап етпей, жұмысты орындауға (қызмет көрсетуге) міндетті.
3. Шарт жасасқаннан кейін орындаушы беруге тиіс материалдар мен жабдықтардың, сондай-ақ оған үшінші тұлғалар көрсететін қызметтердің құны айтарлықтай өскен кезде орындаушы белгіленген сметаны ұлғайтуды талап етуге, ал тұтынушы осы талапты орындаудан бас тартқан жағдайда шартты бұзуға құқығы бар.
Қазақстан Республикасының Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңының 36-бабына түсініктеме
Қазақстан Республикасы Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңның 36-бабы тараптардың жұмысты орындауға (қызмет көрсетуге) смета жасауға қатысты құқықтары мен міндеттерін айқындайды. Бап, Егер тұтынушы да, орындаушы да талап етсе, сметаны жасау міндетті болып табылады.
Егер жұмысты орындау барысында қосымша жұмыстарды орындау (Қосымша қызметтер көрсету) қажеттілігі туындаған жағдайда, орындаушы бұл туралы тұтынушыға дереу хабарлауға міндетті. Егер тұтынушы қосымша жұмыстардан бас тартқан жағдайда, орындаушы өзіне келтірілген шығындарды өтеуге құқылы. Егер Орындаушы тұтынушыны сметаның асып кеткені туралы хабардар етпесе, онда Орындаушының аса сметалық шығыстарды өтеуді талап етуге құқығы жоқ.
36-бап. Қазақстан Республикасының Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңында жұмысты орындауға (қызмет көрсетуге) арналған Смета тұтынушының және Орындаушының құқықтарын қамтамасыз ету мақсатында жұмысты орындауға (қызмет көрсетуге) сметаны ресімдеуге байланысты мәселелерді реттейді.
Баптың 1-тармағына сәйкес, егер тұтынушы немесе орындаушы талап етсе, жұмысты орындауға (қызмет көрсетуге) смета жасау міндетті болуы мүмкін. Баптың 2-тармағында егер тұтынушы оларды орындауға келісім бермесе немесе орындауды тапсырбаса, Орындаушының сметаға енгізілмеген қосымша жұмыстарға немесе қызметтерге ақы төлеуді талап етуге құқығы жоқ екендігі ескертіледі.
Егер сметадан асып кету қажеттілігі туындаса, Орындаушы тұтынушыны дереу ескертуге міндетті. Егер Орындаушы тұтынушыға ескертпесе, онда ол сметаның асып кетуіне жауап береді және аса сметалық шығындарды өтеуді талап етуге құқығы жоқ.
Орындаушы ұсынуы тиіс материалдар мен жабдықтардың немесе үшінші тұлғалар көрсететін қызметтердің құны айтарлықтай өскен кезде Орындаушы сметаның ұлғаюын талап ете алады және тұтынушы бұл талапты орындаудан бас тартқан жағдайда Орындаушының Шартты бұзуға құқығы бар.
Тұтастай алғанда, Қазақстан Республикасы Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңның 36-бабы жұмыстарды орындауға және қызметтер көрсетуге смета жасау қажеттілігін көздейді және смета асып кеткен немесе материалдар мен қызметтер құны өзгерген жағдайда Орындаушы мен тұтынушының жауапкершілігін айқындайды.