Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңның 6-2-бабының қолданыстағы редакциясы түсініктемелермен.
1. Қазақстан Республикасының тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасының сақталуын мемлекеттік бақылауды Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес мемлекеттік бақылауды жүзеге асыруға уәкілетті мемлекеттік органдар және олардың лауазымды адамдары жүзеге асырады.
2. Қазақстан Республикасының тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасының сақталуын мемлекеттік бақылауды уәкілетті орган немесе оның аумақтық бөлімшелері Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жоспардан тыс тексеру және осы Заңға сәйкес бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырады.
3. Қазақстан Республикасының тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасының сақталуын бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау тұтынушының бұзылған құқықтары мен заңды мүдделерін қалпына келтіру, залалды (зиянды) өтеу, сондай-ақ бақылау субъектілеріне әкімшілік жүктемені төмендету арқылы олардың әлеуметтік және мүліктік жауапкершілігін арттыру мақсатында жүргізіледі.
4. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылауды уәкілетті орган немесе оның аумақтық бөлімшелері Қазақстан Республикасының тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасын бұзу фактілері бойынша мемлекеттік органдардан, тұтынушылық дауларды сотқа дейінгі реттеу субъектілерінен, тұтынушылардың заңды мүдделерін білдіретін өкілдерден, оның ішінде Тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың бірыңғай ақпараттық жүйесі арқылы, сондай-ақ бұқаралық ақпарат құралдары арқылы алынған ақпарат пен есептілік негізінде жүргізеді.
5. Сатушылар (дайындаушылар, орындаушылар) мемлекеттік бақылау субъектілері болып табылады.
6. Осы баптың 4-тармағында көзделген ақпарат пен есептілікті қарау нәтижелері бойынша Қазақстан Республикасының тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасын бұзушылықтар анықталған жағдайда, бақылау субъектісіне оларды жою тәртібі міндетті түрде түсіндіріле отырып, әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қозғалмай, бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы ұсыным бақылау субъектісіне жіберіледі.
7. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы ұсыным бақылау субъектісіне жеке қолын қойғызып немесе оны жөнелту мен алу фактілерін растайтын өзге де тәсілмен табыс етілуге тиіс. Төменде санамаланған тәсілдердің бірімен жіберілген, бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы ұсыным мынадай жағдайларда:
1) қолма-қол – алғаны туралы ұсынымда белгі қойған күннен бастап;
2) поштамен – тапсырысты хатпен пошта жөнелтімін алғаны туралы хабарланған күннен бастап;
3) электрондық тәсілмен – уәкілетті орган немесе оның аумақтық бөлімшелері сұрау салған кезде хатта көрсетілген бақылау субъектісінің электрондық мекенжайына уәкілетті орган немесе оның аумақтық бөлімшелері жөнелткен күннен бастап табыс етілді деп есептеледі.
8. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы ұсыным ол табыс етілген (хабарланған) күннен кейінгі күннен бастап он жұмыс күні ішінде орындалуға тиіс.
9. Бақылау субъектісі бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы ұсынымда көрсетілген бұзушылықтармен келіспеген жағдайда, бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы ұсыным табыс етілген күннен кейінгі күннен бастап бес жұмыс күні ішінде уәкілетті органға немесе оның аумақтық бөлімшелеріне қарсылық жіберуге құқылы.
10. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау жарты жылда бір реттен жиі жүргізілмейді.
Қазақстан Республикасының Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңының 6-2-бабына түсініктеме
Қазақстан Республикасының Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңының 6-2-бабы тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы заңнаманың сақталуын мемлекеттік бақылаудың негізгі аспектілері мен қағидаттарын ашады. Бұл мақала келесі негізгі ойларды бөліп көрсетеді:
Мемлекеттік бақылаудың мақсаты: бақылау тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнаманың сақталуын қамтамасыз етуге, сондай-ақ нарықта тауарларды, жұмыстар мен қызметтерді ұсынумен байланысты бұзушылықтардың алдын алуға және жоюға бағытталған.
Бақылау субъектілері: мемлекеттік бақылауды уәкілетті органдар жүзеге асырады, олар өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнамасының сақталуын тексереді.
Бақылау объектілері: мемлекеттік бақылау тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді өндірумен, сатумен, тұтынушыларға ұсынумен айналысатын заңды және жеке тұлғалардың қызметін, сондай-ақ тұтынушылық дауларды сотқа дейінгі реттеу субъектілерінің және тұтынушылардың құқықтарын қорғауға байланысты басқа да ұйымдардың қызметін қамтиды.
Бақылау әдістері: мемлекеттік бақылау жоспарлы және жоспардан тыс тексерулерді, тұтынушылардың шағымдары мен өтініштерін талдауды, аудиттерді, мониторингті және заңнамада белгіленген басқа да Бақылау әдістерін қоса алғанда, әртүрлі нысандарда жүзеге асырылуы мүмкін.
Бақылау қағидаттары: Мемлекеттік бақылау заңдылық, объективтілік, әділдік, жеделдік, сабақтастық, ашықтық және тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету қағидаттарына негізделеді.
Жауапкершілік шаралары: тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнаманы бұзушылықтар анықталған жағдайда, уәкілетті органдар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әкімшілік, азаматтық-құқықтық немесе қылмыстық жауапкершілік шараларын қолдана алады.
Ынтымақтастық және үйлестіру: мемлекеттік бақылау өз құзыреті шегінде әртүрлі мемлекеттік органдар мен уәкілетті ұйымдар арасындағы өзара іс-қимылды көздейді. Бұған күш-жігерді үйлестіру, ақпарат пен тәжірибе алмасу және тұтынушылардың құқықтарын қорғау бойынша тексерулер мен іс-шараларды бірлесіп жүргізу кіреді.
Жұртшылықты хабардар ету: уәкілетті органдар тұтынушылар мен жұртшылықты жүргізілген тексерулердің нәтижесі, анықталған бұзушылықтар және тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнаманы бұзушыларға қатысты қабылданған шаралар туралы хабардар етуге міндетті.
Заңнамаға сәйкес бақылауды жүзеге асыру: тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнаманың сақталуын мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген нормалар мен рәсімдерге сәйкес жүзеге асырылуға тиіс.
Жалпы, 6-2-бап тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнаманың сақталуын мемлекеттік бақылаудың маңыздылығын атап көрсетеді және бақылау қызметі шеңберінде қолданылуы тиіс негізгі қағидаттарды, субъектілерді, объектілерді, әдістер мен жауапкершілік шараларын айқындайды. Бұл тұтынушылардың құқықтарын тиімді қорғауды және Қазақстан Республикасының нарығында тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер сапасының тиісті деңгейін қолдауды қамтамасыз етеді.