Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңның 31-бабының қолданыстағы редакциясы түсініктемелермен.
1. Сатушы (дайындаушы, орындаушы) тауардағы (жұмыстағы, көрсетілетін қызметтегі) құрастыру, рецептілік немесе өзге де кемшіліктер салдарынан не тауар (жұмыс, көрсетілетін қызмет) туралы толық емес, дұрыс емес немесе уақтылы берілмеген ақпарат салдарынан тұтынушының өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне келтірілген зиянды толық көлемде өтеуге міндетті, сондай-ақ талап берілген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде тұтынушыға зиянды өтеу туралы жауап беруге не тұтынушының талаптарын қанағаттандыру үшін тиісті шаралар қолдануға тиіс.
Оның кінәсіне және тұтынушының онымен шарттық қатынастарда болғандығына немесе болмағандығына қарамастан, келтірілген зиян сатушының (дайындаушының, орындаушының) өтеуіне жатады.
2. Тауардағы (жұмыстағы, көрсетілетін қызметтегі) кемшілік фактісі расталған жағдайда сатушы (дайындаушы, орындаушы) тауарға (жұмысқа, көрсетілген қызметке) сараптама жүргізумен байланысты тұтынушыға, тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктеріне, қауымдастықтарға (одақтарға) келтірілген шығыстарды толық көлемде өтеуге міндетті.
3. Тауардағы кемшіліктерден және тауардың қауіпсіздік нормаларының бұзылуынан туындаған зиян, егер ол тауардың белгіленген жарамдылық мерзімі (қызмет ету мерзімі) ішінде келтірілген болса – өтелуге, ал егер жарамдылық мерзімі (қызмет ету мерзімі) белгіленбесе – тауар өндірілген күннен бастап он жыл ішінде өтелуге тиіс.
Тауардағы кемшіліктер салдарынан келтірілген зиянды тұтынушының таңдауы бойынша тауарды сатушы немесе дайындаушы өтеуге тиіс.
Жұмыстағы немесе көрсетілген қызметтегі кемшіліктер салдарынан келтірілген зиянды олардың орындаушысы өтеуге тиіс.
4. Тауарларды өндіру (жұмыстарды орындау, қызмет көрсету) кезінде материалдарды, жабдықтарды, аспаптарды және өзге де құралдарды пайдалануға байланысты дайындаушының (орындаушының) ғылыми және техникалық білім деңгейі олардың ерекше қасиеттерін және сипаттамаларын анықтауға мүмкіндік берген-бермегеніне қарамастан, тауардың (жұмыстың, көрсетілетін қызметтің) кемшіліктері салдарынан келтірілген зиян өтелуге жатады.
5. Сатушы (дайындаушы, орындаушы) тұтынушының өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне келтірілген зиян үшін, сондай-ақ егер тауар өтеусіз немесе төмендетілген бағамен берілген, сатылған, ал қызмет солай көрсетілген болса жауапты болады.
6. Сатушы (дайындаушы, орындаушы) зиян үшінші тұлғалардың іс-әрекеттерінің не еңсерілмейтін күштің немесе тұтынушының тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) пайдаланудың, сақтаудың белгіленген қағидаларын бұзуы салдарынан келтірілгені туралы дәлелдемелерді ұсынған кезде жауаптылықтан босатылады.
Қазақстан Республикасының Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңының 31-бабына түсініктеме
Қазақстан Республикасы тұтынушыларының құқықтарын қорғау туралы Заңның 31-бабы тауардың (жұмыстың, көрсетілетін қызметтің) кемшіліктері салдарынан тұтынушының өміріне, денсаулығына немесе мүлкіне келтірілген залалдарды өтеу жөніндегі сатушының (дайындаушының, Орындаушының) міндеттерін айқындайды. Атап айтқанда, сатушы (дайындаушы, Орындаушы) тауардың кемшіліктерінен туындаған зиянды оның кінәсіне қарамастан толық көлемде өтеуге және тұтынушыға 10 күн ішінде жауап беруге міндетті. Кемшіліктер расталған жағдайда сатушы (дайындаушы, Орындаушы) сараптама жүргізуге байланысты шығыстарды өтеуге міндетті.
Тауардың кемшіліктерінен немесе қауіпсіздік нормаларының бұзылуынан туындаған зиян белгіленген жарамдылық мерзімі ішінде немесе өндірілген күннен бастап 10 жыл ішінде өтелуге тиіс. Сатушы (немесе дайындаушы) сатушының немесе дайындаушының кінәсіне қарамастан, тауардың кемшіліктері немесе қауіпсіздік нормаларын бұзу нәтижесінде тұтынушының келтірген зиянын толық көлемде өтеуге міндетті. Егер жарамдылық мерзімі белгіленген жағдайда зиянды өтеу осы мерзім ішінде, әйтпесе – тауар өндірілген күннен бастап 10 жыл ішінде жүргізілуі тиіс.
Тауардың кемшіліктері салдарынан келтірілген зиянды сатушы немесе дайындаушы тұтынушының таңдауы бойынша өтей алады. Жұмыстың немесе қызметтің кемшіліктері салдарынан келтірілген зиянды олардың орындаушысы өтеуге тиіс.
Егер тауарларды өндіру кезінде материалдарды, жабдықтарды, құралдарды және басқа құралдарды пайдалану салдарынан зиян келтірілген болса, онда өндіруші зиянды өтеуге міндетті. Бұл медициналық шығындар үшін қаржылық талаптарды, тауарды жөндеу немесе ауыстыру шығындарын, сондай-ақ тиісті емес тауарды пайдалану салдарынан туындауы мүмкін кез келген басқа залалдарды қамтуы мүмкін. Егер өндіруші зиянды өтеуден бас тартса, сатып алушы сотқа шағым бере алады. Егер сатып алушы тауарды орынсыз пайдаланғаны немесе пайдалану жөніндегі нұсқаулықты бұзғаны анықталса, өндіруші туындаған зиянға қарсы шығуы немесе оны өтеуден бас тартуы мүмкін екенін есте ұстаған жөн.
Сондай-ақ, егер зиянның алдын алуға немесе көздеуге болмайтын төтенше жағдайлардан туындағаны дәлелденсе, сатып алушы залалды өтеу үшін жауапкершіліктен босатылуы мүмкін. Бұл жағдайда зиян үшін жауапкершілік өндірушіге немесе өндіріс тізбегінің басқа қатысушысына жүктелуі мүмкін.
Бұл ережелер юрисдикцияға және қолданылатын заңдарға байланысты өзгеруі мүмкін екенін ескеріңіз. Қосымша кеңестер мен түсініктемелер алу үшін білікті заңгерге жүгіну ұсынылады.