Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңның 24-бабының қолданыстағы редакциясы түсініктемелермен.
Сатушы (дайындаушы, орындаушы):
1) тауар (жұмыс, көрсетілетін қызмет) туралы, сондай-ақ сатушы (дайындаушы, орындаушы) туралы «Қазақстан Республикасындағы тіл туралы» Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес келетін қазақ және орыс тілдеріндегі ақпаратты беруге;
2) тауардың (жұмыстың, көрсетілетін қызметтің) қауіпсіздігін қамтамасыз етуге;
3) тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) еркін таңдауды қамтамасыз етуге;
4) тауардың (жұмыстың, көрсетілетін қызметтің) тиісті сапасын қамтамасыз етуге;
5) тиісті де, тиісті емес те сападағы тауардың ауыстырылып берілуін немесе қайтарылуын қамтамасыз етуге;
6) тауардың (жұмыстың, көрсетілетін қызметтің) кемшіліктері салдарынан тұтынушының өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне келтірілген залалды (зиянды) толық көлемде өтеуге;
7) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында көзделген тәртіппен және жағдайларда бақылау-кассалық машиналарының болуына;
8) бақылау-касса машиналары тұрған жерде тұтынушының бақылау (тауарлық) чегін алу қажеттігі туралы және бақылау-касса машиналарын қолдану тәртібі бұзылған жағдайда оның мемлекеттік кіріс органына (тиісті мемлекеттік кіріс органының телефон нөмірі көрсетіле отырып) жүгіну құқығы туралы «Қазақстан Республикасындағы тіл туралы» Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес келетін қазақ және орыс тілдеріндегі ақпаратты орналастыруға;
9) тауарларды сату (жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету) жөніндегі қызметті тікелей жүзеге асыратын жеке тұлғада оның тегі, аты және әкесінің аты (бар болғанда) көрсетілген омырау карточкасының (бейджінің) болуын және оның санитариялық ережелер мен гигиеналық нормативтерді сақтауын қамтамасыз етуге;
10) тауарды сату (жұмысты орындау, қызметті көрсету) кезінде тауарды сатып алу (жұмысты орындау, қызметті көрсету) фактісін растайтын құжатты немесе тауарды сатып алу (жұмысты орындау, қызметті көрсету) кезінде жасалған шартты беруге;
11) мәлімделген жұмыс режимін сақтауға;
12) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген өзге де талаптарды орындауға міндетті.
Сатушы (дайындаушы) бағалар заттаңбасымен ресімделген, сауда объектісінің ішкі және сыртқы витриналарына қойылған тауардың құнын теңгемен көрсетуге, сондай-ақ тауарды сақтау жағдайларын қамтамасыз етуге міндетті.
Дайындаушы (орындаушы) жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің құнын теңгемен жазбаша түрде көрсетуге міндетті.
Дайындаушы тауардың жарамдылық мерзімін, сақтау мерзімін белгілеуге міндетті.
Электрондық саудада сатушы сатып алу-сату шартын жасасу алдында тұтынушыға тауарға ақы төлеу рәсімі және оның құны туралы ақпарат беруге міндетті.
Тауардың бағалар заттаңбасымен ресімделген, сауда объектісінің ішкі және (немесе) сыртқы витриналарына қойылған, көрсетілген құнына сәйкес сатушы (дайындаушы) сатуға міндетті, ал тұтынушы сатып алуға құқылы.
Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, сатушыға (дайындаушыға, орындаушыға) фото-, бейнетүсірілімді қолдануға қатысты тұтынушылардың құқықтарын шектеуге тыйым салынады.
Қазақстан Республикасының Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңының 24-бабына түсініктеме
Қазақстан Республикасының Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңының 24-бабы сатушының (дайындаушының, Орындаушының) тауар (жұмыс, қызмет) туралы ақпарат беруге, қауіпсіздікті, сапаны қамтамасыз етуге, залалдарды өтеуге, бақылау-касса машиналарын пайдалануға және тиісті ақпарат беруге, жеке тұлғада кеуде карточкасының болуына, сату кезінде құжатты немесе шартты беруге қатысты міндеттерін белгілейді тауар (жұмыс, қызмет көрсету), жұмыс режимін және өзге де талаптарды сақтау.
Сондай-ақ, сатушы тауардың құнын теңгемен, ал дайындаушы – жұмыстар мен қызметтердің құнын көрсетуге міндетті. Өндіруші сонымен қатар тауардың жарамдылық және сақтау мерзімін белгілеуі керек. Электрондық саудадағы сатушы тұтынушыға тауардың құны мен сапасы, сондай-ақ жеткізу және төлеу туралы ақпарат беруі керек. Бұл тұтынушыға саналы шешім қабылдауға көмектеседі және олардың сатушыға деген сеніміне қатты әсер етеді. Сондай-ақ, сатушының байланыс деректерін көрсету міндетті болып табылады, сондықтан тұтынушы сұрақтар немесе мәселелер туындаған жағдайда оған жүгіне алады.
Сондай-ақ төлемдердің қауіпсіздігін және сатып алушылардың ақпаратының құпиялылығын сақтауды қамтамасыз ету қажет. Бұл алаяқтықтан қорғауды және құпия деректерді шифрланған түрде сақтауды қамтамасыз ететін онлайн төлем жүйесін пайдалануды қамтуы мүмкін.
Сондай-ақ электрондық саудаға қатысты заңнаманың, соның ішінде тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы заңнаманың сақталуын қадағалау маңызды. Бұған тауарлар мен қызметтерді сипаттауға, сату шарттарына, тауарларды қайтару немесе айырбастау құқығына, жеткізу ережелеріне және электрондық саудаға қатысты басқа шарттарға қатысты ережелер мен ережелер кіреді.
Сатушы сонымен қатар тұтынушылардың жеке деректерін қорғауды қамтамасыз етуі және барлық тиісті заңдар мен ережелерді сақтауы керек.
Электрондық сауда туралы заң бұзылған жағдайда айыппұлдар мен азаматтық сот ісін қоса алғанда, ауыр құқықтық салдарлар туындауы мүмкін екенін түсіну маңызды.
Тұтастай алғанда, электрондық коммерция сатушылар мен тұтынушылар үшін көптеген мүмкіндіктерді ұсынады, бірақ барлық тиісті заңдар мен ережелерді сақтау маңызды.